karabe (کالسکه‌)

بارون بارونه زمینا تر می‌شه، گلنسا جونوم کارابه تر می‌شه ...

باورتون نمی‌شه اگه بگم من با این سؤتفاهم، تا دیروز که جلو یوتیوپ با حقیقت زمین‌زننده روبرو شدم، و دیدم «آنطور که فکر می‌کرده‌ام نبوده است» نیم قرن زندگی کرده‌م. وقتی این ترانه رو شنیدم خیلی کوچیک بودم، به گمانم هنوز مدرسه نمی‌رفتم. ولی متن‌شو حفظ کرده بودم و همراه بچه‌های دیگه به آواز می‌خوندیمش. هنوزم حفظم. 

بارون بارونه زمینا تر می‌شه ... گلنسا جونوم ... 

خودمو کنار گلنسا می‌دیدم که دونفری زیر بارون نم نم، سوار چیزی شبیه کالسکه‌ایم که درودیوار‌ش رو مثل ماشین عروس با گل تزیین کرده‌ بودن. سقف نداشت ولی به‌جا سقف چتر کوچیکی از گل سوسن رو سرمون بود. ما زیر چتر به هم چسبیده بودیم که خیس نشیم، ولی بقیه جاهای کالسکه خیس می‌شد. داستان تو فکر من این‌طوری جاافتاد که اسم این‌جور کالسکه‌های تک‌اسبه سفید گل‌کاری‌شده «کارابه»س (مثل ارابه). و من دارم به آواز به گلنساجونم می‌گم کارابه‌ی ما خیس می‌شه!

این ترانه‌ی دوران ما بود، و هر جا چارتا بچه دور هم جم می‌شدن یکی دوبار اونو دسته‌جمعی می‌خوندن. این سرود ملی ما بچه‌های کله‌تراشیده‌ی بی‌پناه اون دوران بود که از خونه به مدرسه و از مدرسه به خونه فرار می‌کردیم.

یعنی همیشه، وقتی داشتیم دسته‌جمعی بارون‌بارونه می‌خوندیم، وقتی همه می‌خوندن گلنسا جونوم - کارا بهتر میشه، من با اطمینان کامل می‌خوندم - گلنسا جونوم کارابه تر میشه! تا دیروز جلو یوتیوب که عرق سرد به پیشونیم نشست!

شما اگر پریروز به من می‌گفتید بیا با هم بارون‌بارونه بخونیم، وقت «کارا بهتر میشه»، من می‌خوندم «کارابه» تر می‌شه. یعنی وقتی شما به به‌ترشدن کارا فکر می‌کردید، ذهن من مشغول ترشدن کارابه بوده. در ظاهر به نظر هم‌آوازی می‌رسه، ولی تو جمعی که همه دارن در مورد بهتر شدن کارا حرف می‌زنن، یه نفر داره حرف دیگه‌ای می‌زنه. دلش اونجا نیست، یه جای دیگه‌س.

ولی واقعن‌م اگه یه بار بارون‌بارونه رو زیر لب زمزمه کنید و به جا «کارا بهتر»، بگید «کارابه تر»، متوجه می‌شید که این دوتا از نظر صوتی عین هم‌اند. تشخیص‌شون از همدیگه، اگه اصلن ممکن باشه، راحت نیست. در هر دوحالت چیزی که به گوش می‌رسه اینه: کارا به تر می ‌شه، طوری که خود آدمم نمی‌تونه درست بفهمه بالاخره کارا بهتر، یا کارابه تر!

این سؤتفاهم در زندگی من تأثیر عمیقی داشته. تو تئوری‌های موفقیت تضمینی در دوهفته، می‌گن تکرار جمله‌های مثبت تو روحیه آدم تأثیر داره. به آدمایی که کاراشون گیر داره میگن برو جلو آینه ده‌بار به خودت بگو کارا بهتر میشه! کارا بهتر میشه.

اگه این درست باشه، پس در تمام دفعات کثیری که با بچه‌های دیگه تو حیاط دبستان، تو کوچه، تو خونه بارون‌بارونه می‌خوندیم، وقتی همه داشتن ورد «کارا بهتر میشه!» می‌خوندن و برا آینده‌شون روحیه جمع می‌کردن، من در حالی که تو خیالات خودم سیر می‌کردم، نه اینو می‌شنیدم، و نه تکرارش می‌کردم. با این وصف دخالت این سؤتفاهم کوچیک تو روند «من چگونه من شدم» اصلا کم نبوده. شک همیشگی من به بهترشدن کارا، همین‌طور ضعف روحی من باید از همین‌جا باشه. یعنی حتما از همین‌جاست. آینده آدمی که تو بچگی هی گفته کارا بهتر میشه کارا بهتر میشه، و شخصیت‌ش این‌طوری شکل گرفته، با آینده یه آدمی که تو همین سال‌های مهم، یه همچین چیزی نمی‌گفته و نمیشنیده، خیلی فرق می‌کنه.

ولی دردناک‌ترین قسمت قضیه اینه که «کارابه‌»ی من، کارابه‌ی من و گلنسا که سالیان سال تو خیال من حضور داشت، دیروز جلوی یوتیوب چپ کرد! و من از درک این حقیقت که «کارابه» - این کلمه‌ی قشنگ و خوش‌آهنگ - در هیچ‌کدوم از زبان‌های مرده و زنده دنیا به معنی کالسکه و شاید به هیچ معنی نیست، متأثر شدم. دهنم از تصور این‌که این کلمه جز تو خیال من هیچ‌وقت هیچ واقعیتی نداشته، تلخ شد. و از این فکر که چه جاهای دیگه‌ای با چه کسایی هم‌آوازی مبتنی بر سؤتفاهم(!) کرده‌م، لرزم گرفت. تو مغزم صدای پدرمو شنیدم که می‌گفت: آدم اگه می‌خواد با یه جمعی هم‌آواز بشه، اول باید دقیق گوش کنه ببینه چی میگن! 
خلاصه کنم. زندگی من از دیروز عوض شده. هر کار می‌کنم نمی‌تونم تصویر «کارابه» رو از مغزم پاک کنم. یا طوری رفتار کنم که انگار چیزی به اسم کارابه هرگز وجود نداشته و نداره. آخه چطور میشه کارابه، طوری که انگار هیچوقت نبوده، مثل بخار محو بشه؟ ناممکن و نشدنی‌اه! همین الان دارم جلو چشمم می‌بینمش. با گلنساجونم زیر چتر گل چسبیدیم به هم خیس نشیم!

نه. دست من نیست. کارابه جزعی از من اه. تو وجودم حک شده/ و راست‌ش، منم نمی‌تونم ازش دل بکنم. کارابه تا وقتی من باشم همیشه هست. اگه نقاشی بلد بودم یه کارابه می‌کشیدم تو هوای بارونی بالاش می‌نوشتم «این یک کارابه است» که آیندگان‌م بدونن کارابه چی بوده. و اگه جایی شنیدن یه عده دارن به اشتباه می‌خونن «کارا به‌تر می‌شه» بهشون بگن، نه نه، کارا به‌تر نمی‌شه، کارابه تر می‌شه.